Woning ook zakelijk gebruikt
Keuzevermogen. Indien u als ondernemer in de inkomstenbelasting een woning koopt waarin u ook gaat werken, dan komt fiscaal de vraag op of u deze woning gaat aanmerken als privévermogen of als ondernemingsvermogen. Op voorwaarde dat het zakelijk gebruik van de woning minimaal 10% bedraagt, kunt u zelf deze keuze maken.
Zelfstandige werkruimte, splitsing. Dit wordt anders als de woning en daarbij horende werkruimte duidelijk splitsbaar zijn. Denk bijvoorbeeld aan een garage die los staat van de woning, eigen voorzieningen (toilet) heeft en te bereiken is buiten de woning om. Een dergelijke werkruimte zou zelfstandig kunnen worden verhuurd aan derden en kan als een splitsbaar deel van de totale onroerende zaak worden aangemerkt. In dat geval behoort de woning tot uw privévermogen. Als de werkruimte voor minder dan 90% (maar voor meer dan 10%) zakelijk wordt gebruikt, vormt deze keuzevermogen.
Kosten werkruimte. Als u ervoor kiest om bijvoorbeeld een garage tot uw ondernemingsvermogen te rekenen, mag u jaarlijks kosten voor de werkruimte (afschrijving, inrichting, onderhoud, financieringsrente, verzekeringen en belastingen) aftrekken.
Bij verkoop afrekenen
Boekwinst werkruimte belast. Als u later de woning inclusief werkruimte verkoopt, ontstaat er een afrekeningsmoment binnen uw onderneming. Het verschil tussen de verkoopwaarde van de werkruimte en de boekwaarde moet u tot uw belaste winst rekenen. Daar staat tegenover dat bij een verkoopverlies uw winst juist lager zal uitpakken.
Herinvesteringsreserve. Als u van plan bent direct, of binnen een termijn van drie jaar, de verkoopwinst te herinvesteren in een nieuw pand, dan kunt u gebruikmaken van de herinvesteringsreserve (HIR). U kunt dan de behaalde boekwinst op de werkruimte reserveren, dan hoeft deze niet tot uw winst te worden gerekend. Bij aankoop van de nieuwe werkruimte wordt de boekwinst afgeboekt op de nieuwe boekwaarde, waardoor het toekomstige afschrijvingspotentieel wordt verkleind.
Ook bij staking van uw onderneming
Een vergelijkbare situatie doet zich voor op het moment dat u uw onderneming staakt. Ook dan ontstaat er een afrekeningsmoment ten aanzien van de werkruimte. Deze moet namelijk tegen de werkelijke waarde worden overgebracht naar uw privévermogen. De daarmee behaalde boekwinst is belast. Let op. Omdat u uw onderneming heeft gestaakt, kunt u de HIR hier niet op toepassen.
In onderstaande tabel hebben wij de plussen en minnen van de zelfstandige werkruimte op de balans naast elkaar gezet.
| Op de balans | Niet op de balans | |
| Afschrijving | Aftrekbaar | Geen aftrek |
| Overige jaarlijkse kosten (inrichting, onderhoud, financieringsrente, verzekeringen en belastingen, zoals OZB, e.d.) | Aftrekbaar | Geen aftrek |
| Waardestijging | Belaste boekwinst bij verkoop of staking (soms doorschuiving of reservering) | Onbelast |
| Waardedaling | Aftrekbaar boekverlies | Geen aftrek |